Multipl miyeloma, sümük iliyinizdə inkişaf edən və qanınızdakı antikorların düzgün işləməməsinə səbəb olan bir xərçəng növüdür. Çoxlu miyeloma diaqnozu həkiminiz üçün çətin ola bilər, çünki bu xəstəliyin simptomları erkən mərhələlərdə deyil, gec mərhələlərdə özünü göstərir. Həkiminiz sizə diaqnoz qoymaq üçün qan və ya sidik testi, rentgen və sümük iliyinizin biopsiyası kimi bir neçə test keçirə bilər. Həkiminiz tərəfindən düzgün bir diaqnoz qoyulması, doğru müalicəyə keçməyinizə və bu xərçəngdən uğurla sağalma şansınızı artırmanıza imkan verəcəkdir.
Addımlar
4 -dən 1 -ci hissə: Çoxlu miyelomanın simptomlarını təyin etmək
Addım 1. Xroniki ürəkbulanma, yorğunluq və iştahsızlıq varsa diqqət yetirin
İştahsızlıq səbəbindən zehni və ya fiziki cəhətdən zəif hiss edə bilərsiniz və nizamlı yemək yemədiyiniz üçün əhəmiyyətli bir kilo itkisi yaşaya bilərsiniz.
Addım 2. Daimi sümük ağrınız və tez -tez xəstəlikləriniz olub olmadığını yoxlayın
Sümükləriniz ağrılı, iltihablı və ya ağrılı ola bilər. Çoxlu miyeloma səbəbiylə infeksiyalara və xəstəliklərə də həssas ola bilərsiniz.
Addım 3. Ayaqlarınızda zəiflik və ya uyuşma hiss edirsinizsə diqqət edin
Uyuşma sümük ağrısı və ya sümük zədələnməsindən qaynaqlana bilər. Zəiflik və ya uyuşma səbəbindən uzun müddət ayaq üstə durmaq və ya gəzmək çətin ola bilər.
Addım 4. Son mərhələlərə qədər heç bir simptom yaşaya bilməyəcəyinizi unutmayın
Bəzi insanlar xərçəngin erkən mərhələlərində heç bir nəzərə çarpan simptom və ya xəstəlik əlamətləri göstərmirlər. Xərçəng irəlilədikdən və daha da ciddiləşdikdən sonra yalnız zəifləməyə, keyləşməyə və ya ağrı hiss etməyə başlaya bilərsiniz.
Addım 5. Çoxlu miyeloma riski altında olub -olmadığınızı müəyyənləşdirin
Bəzi insanlarda çoxlu miyeloma inkişaf riski digərlərinə nisbətən daha yüksəkdir. Doktorunuza, əsas risk faktorlarından hər hansı birinin olub olmadığını bildirərək simptomlarınızın mümkün səbəbini daraltmağa kömək edə bilərsiniz. Aşağıdakı hallarda risk altında ola bilərsiniz:
- 60 yaşın üstündəyik. İnsanlar daha erkən yaşlarda çoxsaylı miyeloma inkişaf edə bilsələr də, yaş artdıqca risk artır.
- Kişidirlər. Kişilərdə çoxlu miyelomaya qadınlardan daha çox rast gəlinir.
- Qara və ya Afrika mənşəlidir. ABŞ -da, afroamerikalıların çoxlu miyeloma inkişaf etmə ehtimalı avropalı amerikalılardan təxminən 2 dəfə çoxdur.
- Ailənin çoxsaylı miyeloma tarixi var. Qardaşlarınızdan və ya valideynlərinizdən 1 və ya daha çoxuna xəstəlik diaqnozu qoyulubsa, xüsusilə risk altında ola bilərsiniz.
- Heç vaxt təyin olunmamış monoklonal gammopatiya (MGUS)-qanınızda anormal bir zülalın (monoklonal zülal adlanır) olması diaqnozu qoyulub.
4 -cü hissənin 2 -si: Qan və sidik testləri
Addım 1. Testlər üçün həkiminizlə randevu alın
Çoxlu miyeloma simptomları ilə qarşılaşırsınızsa və ya özünüzü pis hiss edirsinizsə, bu vəziyyət üçün testdən keçmək üçün həkiminizlə randevu alın. Doktorunuz, çoxlu miyelom ola biləcəyinizdən şübhələndikləri təqdirdə test üçün gəlməyinizi də təklif edə bilər.
Addım 2. Testlərdən 8-10 saat əvvəl sudan başqa heç nə yeməyin və içməyin
Qan və sidik nümunəniz qaraciyər və böyrək funksiyanızı və digər faktorları yoxlamaq üçün istifadə ediləcək. Nəticələrin əyilməməsi üçün spirt və ya kofein içməyin və həkiminiz testdən əvvəl oruc tutmağı əmr edirsə heç bir yemək yeməkdən çəkinin.
Susuz olsanız su için. Testdən sonra normal yemək və içmə vərdişlərinizə davam edə bilərsiniz
Addım 3. Həkiminizə test üçün qan götürməsinə icazə verin
Həkiminiz və ya tibb bacınız qolunuzun içərisində damarın üstündə bir yer seçəcək. Sahəni sterilizasiya edən bir parça ilə siləcək və sonra damardan iynə vuraraq qan çəkəcəklər ki, bu da şprisdə toplansın. İğne bir neçə gün ərzində qaşınması lazım olan kiçik bir iynə buraxacaq. Şəfa tapdıqca bölgə bir az ağrıyır. Həkiminiz qanınızı müxtəlif faktorlar üçün yoxlayacaq:
- Qanınızdakı kalsium və elektrolit səviyyələri.
- Qaraciyər və böyrək funksiyanız.
- Qanınızda xərçəngli plazma hüceyrələri ilə əlaqəli anormal antikorların olması və ya olmaması (serum protein elektroforez testi və ya SPEP).
- Digər antikorların miqdarının qeyri -adi dərəcədə yüksək və ya aşağı olması (kəmiyyət immunoglobulin testi).
- Qanınızın eritrositlərin çökmə dərəcəsi (ESR) və plazma viskozitesi (PV). ESR və PV ümumiyyətlə çoxlu miyelomalı insanlarda yüksəlir.
- Qırmızı qan hüceyrələri və trombositlərin qeyri -adi dərəcədə aşağı səviyyəsini yoxlamaq üçün tam qan sayımı (FBC) alacaqlar.
Addım 4. Test üçün sidik nümunəsi verin
Sidiyinizi 24 saat ərzində nümunə qablarda az miqdarda toplamalısınız. Nümunə monoklonal işıq zəncirləri və ya Bence Jones zülalı adlanan xərçəngli plazma hüceyrələrinin səbəb olduğu anormal zülallar üçün test ediləcək. Sidiyin 24 saat ərzində toplanması həkiminizə bədəninizdə neçə zülal istehsal edildiyinə və böyrəklərinizin nə qədər yaxşı işlədiyinə baxmağa imkan verəcəkdir.
Mütəmadi olaraq idrar edə bilmək üçün 24 saat ərzində çoxlu su içməyə kömək edə bilər
4-cü hissənin 3-ü: X-şüaları və digər testlər etmək
Addım 1. Həkiminizə qollarınızı, ayaqlarınızı, onurğanızı, çanağınızı və kəlləinizi rentgen etməyə icazə verin
Sümüklərinizdə hər hansı bir ziyan olub olmadığını yoxlamaq üçün maqnit rezonans görüntüləmə (MRT) taraması, pozitron emissiya tomoqrafiyası (PET) və bilgisayarlı tomoqrafiya (CT) taraması da apara bilərlər. Həkiminizin analiz üçün sümüklərinizin yüksək keyfiyyətli şəkillərini əldə edə bilməsi üçün xəstəxana xalatı geyinib bir görüntüləmə aparatında yatmalısınız.
Addım 2. Həkiminizə iynə ilə sümük iliyi nümunəsi götürsün
Sümük iliyi nümunəsi sümüyünüzdən az miqdarda maye və az miqdarda bərk toxuma çıxarılmasından ibarət olacaq. Nümunə ümumiyyətlə pelvik sümüyünüzdə aparılır. Həkiminiz lokal anesteziya ilə bölgəni keyləşdirəcək və nümunəni çəkmək üçün iynə istifadə edəcək.
Addım 3. Lazım gələrsə qarnınızdan yağ nümunəsi verin
Orqan çatışmazlığı və ya orqan çatışmazlığı yaşayırsınızsa, həkiminiz qarın yağınızdan nümunə götürməyi məsləhət görür. Qarın bölgəniz lokal anesteziya ilə uyuşdurulacaq və həkiminiz iynə ilə kiçik bir yağ nümunəsini çıxaracaq.
Nümunə daha sonra çoxlu miyelomanın səbəb ola biləcəyi aşağı M zülallarınız olub -olmadığını müəyyən etmək üçün sınaqdan keçiriləcək
4 -cü hissə 4: Test nəticələrini həkiminizlə müzakirə edin
Addım 1. Çoxlu miyeloma üçün müsbət test edib -etmədiyinizi öyrənin
Həkiminiz qan və sidik testinizin nəticələrini, eləcə də apardıqları digər testlərin nəticələrini nəzərdən keçirəcək. Birlikdə götürdüyünüz bütün testlərin birdən çox miyelomaya sahib olub olmadığını göstərəcəklər.
Unutmayın ki, çoxlu miyelomanın son mərhələlərinə qədər diaqnoz qoymaq çətindir. Doktorunuz, testlərinizin bu vəziyyətə sahib olduğunuzu göstərib -göstərmədiyindən əmin deyilsə, sağlamlığınızı izləyə bilər və çoxlu miyelom inkişaf etdirdiyinizi və ya inkişaf etdirə biləcəyinizi təmin etmək üçün gələcəkdə əlavə testlər aparmağınızı tələb edə bilər
Addım 2. Vəziyyətinizin şiddətini həkiminizlə müzakirə edin
Həkiminiz sizə Mərhələ I, Mərhələ II və ya Mərhələ III çoxlu miyelomanın olub olmadığını söyləyəcək. Mərhələ I xəstəliyin daha az aqressiv bir formasına sahib olduğunuz, II mərhələ yarı aqressiv bir forma sahib olduğunuz, III mərhələ isə sümüklərinizə, böyrəklərinizə və orqanlarınıza təsir edən təcavüzkar bir forma sahib olduğunuz deməkdir.
Hansı risk kateqoriyasına girəcəyinizi və vəziyyətinizin nə qədər aqressiv olduğunu söyləyəcəklər. Daha yüksək bir risk kateqoriyası, vəziyyətinizin daha ağır olduğu anlamına gəlir
Addım 3. Diaqnozunuzu təsdiqləmək üçün bir mütəxəssisə müraciət edin
Testləriniz ehtimal ki, çoxlu miyelomunuz olduğunu göstərirsə, həkiminiz sizi qan və xərçəng mütəxəssisinə (hematoloq/onkoloq) yönləndirəcək. Mütəxəssis, çoxsaylı miyeloma diaqnozunu təsdiqləmək və ya inkar etmək üçün əlavə testlər aparacaq və nəticələrdən asılı olaraq bir müalicə planı hazırlayacaq.
Bir çox tibbi sığorta şirkəti bir mütəxəssisin xərclərini qarşılayacaq. Ətraflı məlumat üçün sığorta təminatçınızla danışın
Addım 4. Müalicə variantlarınızı mütəxəssisinizlə müzakirə edin
Müalicə variantlarınız vəziyyətinizin şiddətindən asılı olacaq. Vəziyyətiniz çox ağır deyilsə və heç bir əlamət göstərmirsinizsə, həkiminiz dərhal müalicə təklif etməz və vəziyyətinizin pisləşib pisləşmədiyini görmək üçün onu izləyə bilər. Vəziyyətiniz ağırdırsa, xərçəng əleyhinə dərmanlar, kemoterapi və ya sümük iliyi nəqli təyin oluna bilər.
