Bir neçə növ yırtıq olsa da, bütün yırtıqlar bir orqanın, bir üzvün və ya yağ toxumasının bir hissəsinin "çıxarıldığı" dır. Bu material qarınınızın ətraf toxumalarında zəif yerləri və ya boşluqları sıxır. Bu səbəbdən yırtıqların qarşısını almaq mümkün deyil, baxmayaraq ki, inkişaf riskini azalda bilərsiniz. Yırtıqlar, fiziki stresin toxuma və ya orqanı zəiflədilmiş bir bölgədən keçirtdiyi zaman inkişaf edir. Ağır bir şeyi yanlış qaldırsanız, hamilə olsanız, ishal və ya kabızlığınız varsa və ya birdən öskürsəniz və ya asqırsanız bu baş verə bilər. Piylənmə, siqaret çəkmə və pis qidalanma kimi digər faktorlar toxuma sahəsini zəiflədə bilər və yırtıq riskini artırır.
Yırtığı geri itələmək lazımdırmı?
Aşağıdakı hallarda yırtığı geri itələməyin:
- Yırtıq körpədə və ya uşaqda olur.
- Yırtıq itələmək narahatlıq və ya ağrıya səbəb olur.
Aşağıdakı hallarda yırtığın geri çəkilməsini düşünün:
- Yırtıqla bağlı həkiminizə artıq müraciət etmisiniz.
- Bir truss, yamaq və ya kəmərdən necə istifadə etməyi öyrəndiniz.
Addımlar
3 -cü hissə 1: Evdəki yırtıqda itələmək
Addım 1. Təchizatlarınızı alın
Bir dərman təchizatı mağazasında və ya aptekdə yırtıq truss və ya kəmər ala bilərsiniz. Həkiminiz, yırtığınıza əsaslanan xüsusi bir dəstək növü tövsiyə etməlidir. Ümumiyyətlə, bu dayaqlar yırtıq ətrafını düz tutmaq üçün hazırlanmış elastik bantlar və ya elastik alt paltarlarıdır.
- Həkiminiz də truss, yamaq və ya kəmər taxmağı öyrətməlidir.
- Yırtıq kəməri, yırtığı dəstəkləyərək belinizə sarılacaq. Yırtıq trussu, yırtığın yerində qalmasına kömək edən bir alt paltardır.
Addım 2. Yatın
Sırtınıza uzanın ki, cazibə qüvvəsi yırtığı aşağı itələsin. Bir kəmər istifadə edirsinizsə, belinizə və yırtığınıza sarımaq üçün kəmərin üzərinə uzandığınızdan əmin olun. Bir tres qoyursanız, ya yatarkən çəkə bilərsiniz, ya da sizin üçün daha asan olarsa ayağa qalxa bilərsiniz.
Yırtıq dəstəyi taxmadan əvvəl əllərinizi yuyun və dəstəyin təmiz və quru olduğundan əmin olun
Addım 3. Yırtığın yerini dəyişdirmək üçün əllərinizi istifadə edin
Yırtığınızdan asılı olaraq əllərinizi istifadə etməli və yırtığı mədəyə, qasıq və ya qarın düyməsinə yumşaq bir şəkildə basdırmalısınız. Bu çox manevr tələb etməyəcək və zərər verməməlidir.
Yırtığa təzyiq tətbiq edərkən ağrıyırsa, dayandırın və həkiminizlə əlaqə saxlayın. Qarın əzələlərinizə daha çox ziyan vura biləcək yırtığı məcbur etmək istəmirsiniz
Addım 4. Dəstəyi tətbiq edin
Bir band istifadə edirsinizsə, sarğının bir tərəfini qarnınızın üzərinə diqqətlə gətirin. Unutmayın ki, üstünə qoymalısınız. Sarğının digər tərəfini qarnınıza keçirin ki, sıx bir təzyiq göstərsin. Bu, yırtığınızı yerində saxlayır.
Yırtıq trussundan istifadə edirsinizsə, yırtığın yerində qalması üçün alt paltarını çəkin
Addım 5. Dəstəyi taxın
Dəstəyi yalnız həkiminizin tövsiyəsi ilə istifadə etməli olduğunuz üçün, dəstəyi məsləhət görüldüyü müddətdə taxın. Yırtığı geri itələməyin müvəqqəti rahatlamaya səbəb olacağını, ancaq qalıcı bir müalicə olmadığını anlamalısınız.
Həkiminiz korreksiya əməliyyatı alana qədər yırtıq dəstəyi istifadə etməyi tövsiyə edə bilər
3 -cü hissənin 2 -si: Tibbi müalicə almaq
Addım 1. Təcili tibbi yardım nə vaxt alınacağını bilin
Yırtığı itələyərkən ağrı, həssaslıq və ya narahatlıq hiss edirsinizsə, itələməyi dayandırın və həkimə müraciət edin. Yırtıqlar qarın içərisində qan axını maneə törədə bilər ki, bu da təcili tibbi yardıma səbəb ola bilər. Ağrı göstərə bilər:
- Qarın divarında sıxışan yırtıq.
- Bükülmüş və boğulan bir yırtıq, qan tədarükünü kəsir. Bu baş verərsə, toxuma ölür və qanqrenaya səbəb ola bilər.
Addım 2. Həkiminizlə danışın
Yırtığı geri itələyə və narahatlığı aradan qaldırmaq üçün bir dəstək istifadə edə bilsəniz də, yırtıqlar üçün yeganə daimi müalicə cərrahiyyədir. Bunu bir seçim hesab etmək istəyib -istəmədiyinizi müzakirə edin. Yırtıqların çoxunun təcili tibbi yardım olmadığını, ancaq tibbi təcili vəziyyətə çevrilə biləcəyini unutmayın.
Yırtıq müalicəsi üçün heç bir dərman yoxdur
Addım 3. Əməliyyat olun
Həkiminiz sizə ümumi anesteziya verməyi və açıq cərrahiyyə əməliyyatı etməyi tövsiyə edə bilər. Bu ənənəvi yanaşma ilə bir cərrah qarın divarını açır və divarı bağlamadan əvvəl yırtığı düzəldir. Və ya həkiminiz, kameraya bağlı olan kiçik fiberoptik vasitələrin qarın divarını düzəltdiyi laparoskopik cərrahiyyə təklif edə bilər.
Laparoskopik cərrahiyyə daha az invazivdir, baxmayaraq ki, ümumi anesteziya altında olmalısınız. Bərpa müddəti açıq əməliyyatdan daha qısadır
Addım 4. Əməliyyatdan sonrakı tövsiyələrə əməl edin
Əməliyyatdan sonra ağrı kəsici dərmanlar alın və 3 və ya 4 gün ərzində tədricən normal fəaliyyət səviyyənizə qayıdın. Bir və ya iki gündən sonra tükənəcək ağrınız və ya bulantınız ola bilər (anesteziyadan). Həkiminiz təsdiqləyənə qədər qaldırmaq kimi ağır işlərdən çəkinməlisiniz.
Cinsi əlaqə, maşın sürmə və idman etmək kimi fəaliyyətlərə nə vaxt davam edə biləcəyinizi həkiminizdən soruşun
3 -dən 3 -cü hissə: Yırtıqlar üçün Riskinizi Təyin Etmək və Azaltmaq
Addım 1. İnguinal və ya femur yırtığının olub olmadığını düşünün
Yırtığınız qasıqa yaxındırsa, qasıqınızın daxili və ya xarici hissəsində yerləşdiyini təyin edin. Yırtıq daxili qasıqda (inguinal yırtıq) görünürsə, bağırsaqların və ya kisənin bir hissəsi qarın divarından (ya da inguinal kanaldan) keçir. Yırtıq xarici qasıqda görünürsə, bağırsağın bir hissəsi femur kanalına (femoral yırtıq) çıxır.
Qasıq yırtıqları ən çox yayılmış yırtıq növüdür və ümumiyyətlə yaşlı kişilərdə baş verir. Femur yırtıqları daha çox hamilə və ya obez qadınlarda görülür. Bir femoral yırtığınız varsa, dərhal başqa bir yırtıq növündən daha kiçik və sıx olduğu üçün femoral arteriya və ya bud sinirinin zədələnməsi ilə əlaqəli olduğu üçün dərhal həkimə müraciət edin
Addım 2. Göbək yırtığının olub olmadığını müəyyənləşdirin
Göbək yırtıqları göbəkdə və ya göbəkdə nəzərəçarpacaq bir qabarıqlıqdır. İncə bağırsağın bir hissəsi qarın divarından göbək bölgəsinə itdiyi zaman baş verir. Göbək yırtıqları daha çox uşaq cərrahları tərəfindən cərrahi yolla müalicə olunan yeni doğulmuş körpələrdə daha çox rast gəlinir.
Göbək yırtıqları obez qadınlarda və ya çoxlu hamiləlik keçirmiş qadınlarda da olur
Addım 3. Bir hiatal yırtığınız olub olmadığına qərar verin
Mədənin yaxınlığında bir şişkinlik axtarın və turşu reflü xəstəliyiniz olub olmadığını düşünün. Bunlar hiatal yırtığın əlamətləridir. Şişkinlik əslində mədədir, özofagusunuzun daxil olduğu diafraqmanın bir deşikindən keçir.
- Hiatal yırtığın digər əlamətləri: ürək yanması, boğazınızda qida hiss edilməsi, tez doyma hissi və nadir hallarda ürək böhranı ilə qarışdırıla bilən sinə ağrısı.
- Hiatal yırtıqlara daha çox qadınlarda, artıq çəkili insanlarda və 50 yaşdan yuxarı insanlarda rast gəlinir.
Addım 4. Bir kəsik yırtığı axtarın
Xüsusilə hərəkətsiz olsanız, qarın əməliyyatından sonra yırtıq ala bilərsiniz. Bağırsaq kəsik yırtığı ilə bir vaxtlar əməliyyat etdiyiniz qarının zəifləmiş hissəsindən çıxır.
Kəsik yırtıqları daha çox yaşlılarda və ya obezlərdə olur
Addım 5. Məşq edin və arıqlayın
Sağlam bir kilo alaraq və formada qalmaqla yırtıq riskini azalda bilərsiniz. Qarın əzələlərinizi düzgün məşq etməyi öyrədə biləcək şəxsi məşqçi və ya məşqçi ilə işləyin. Yırtıq alma şansınızı azaltmaq üçün bu əzələləri gücləndirməyə çalışmalısınız. Araşdırmalar yoga kimi uzanan proqramların inguinal yırtıqları müalicə edə biləcəyini göstərdi.
Ağır əşyaları qaldırmadan və ya ağır şeylər qaldırmadan əvvəl ağırlıq məşqləri etməyi öyrənin. Bu, qarın əzələlərinizin zədələnməsinin qarşısını ala bilər. Qaldırsanız, kömək istəyə bilərsiniz
Addım 6. Fiziki stressi azaldın
Yırtıqların qarşısı alınmaz, ancaq inkişaf riskinizi azalda bilərsiniz. Bu, əsasən zəifləmiş qarın divarlarına təzyiqi azaltmağı nəzərdə tutur. Tualetdən istifadə edərkən gərginlikdən və ya həddindən artıq təzyiqdən çəkinin. Bunun üçün lif yeyin və bol su için. Bunlar nəcisinizi boşalda bilər, qəbizlik və ya ishalın qarşısını alır, onsuz da zəif olan qarın əzələlərini gərginləşdirir.
