Xüsusilə qohumunuz, dostunuz və ya tanışınız uzaqdan əziyyət çəkirsə, özünə zərər verməyin asan bir yolu yoxdur. Məşhur inanclara baxmayaraq, özünə zərər vermək diqqət və ya intihar cəhdi deyil, əksinə kiminsə həqiqətən şiddətli, üzücü hisslər və ya şəraitlə məşğul olduğunu göstərən fiziki bir əlamətdir. Əgər qayğı göstərdiyiniz biri özünə zərər vermə problemi ilə məşğul olursa, onlar tək deyil-yetkinlik yaşına çatmayanların 17% -i, kollec tələbələrinin 15% -i və böyüklərin 5% -i kimi özünə zərər vurur. Birini daha təhlükəsiz, daha sağlam bir yola yönəltməyin heç bir yolu olmasa da, ehtiyacı olanlara dəstək, kömək və rahatlıq vermək üçün əlinizdən gələni edə bilərsiniz.
Addımlar
Metod 1 /3: Birbaşa hərəkət etmək
Addım 1. Ciddi olarsa, ilk növbədə zədənin müalicəsinə diqqət yetirin
İnsanlar həb və digər sağlam olmayan maddələri kəsmək, yandırmaq və ya udmaq kimi müxtəlif yollarla özünə zərər verə bilər. Şəxs qanaxırsa, qanaxma dayana qədər yaraya birbaşa təzyiq göstərin. Şəxs yanıq problemi ilə üzləşirsə, təsirlənmiş dərini 10 dəqiqə soyuq su ilə yuyun. Şəxsin dərhal təhlükə altında olduğunu düşünürsünüzsə, təcili tibbi yardım çağırmaqdan çəkinməyin.
Təcili vəziyyətdə edə biləcəyiniz ən yaxşı şey kömək çağırmaqdır. Şiddətli qanaxma, yanıqlar və hər cür həddindən artıq dozanın müalicəsi həkimlər tərəfindən ən yaxşı şəkildə aparılır
Addım 2. Özünə zərər verə biləcək xəbərdarlıq əlamətlərinə diqqət yetirin
Təəssüf ki, özünə zərər müxtəlif insanlarda özünəməxsus şəkildə özünü göstərir. Tez -tez kəsiklər, yaralar və ya yara izləri və/və ya bu xəsarətlər üçün zəif izahlar axtarın. Əlavə olaraq, narahat hava şəraitində şəxsin daha uzun qollu və ya şalvar geyindiyini yoxlayın. Özünə zərər verən insanlar, bir az daha əhval-ruhiyyəli və ya əsəbi ola bilərlər.
- Şəxslə birlikdə yaşayırsınızsa, ətrafınızda qana batmış toxumalar və ya dəsmallar olduğunu görə bilərsiniz.
- Özünə zərər verən biri, yaralarını bəhanə etmək üçün "yıxıldığını" və ya "bir şeyə çarpdığını" iddia edə bilər.
Addım 3. Şəxsdən tetikleyicilerinin nə olduğunu soruşun
Tetikleyiciler, kimisə özünə zərər verməyə sövq edən bir hadisə və ya hissdir. Bir insanın niyə və necə əziyyət çəkdiyini başa düşsəniz, onlara kömək etmək üçün daha yaxşı təchiz olunmuş ola bilərsiniz.
- Məsələn, bir insanın içərisində nə qədər tənha və boş hiss etdiyini xatırlatdıqları təqdirdə özünə zərər verə bilər.
- Başqa bir insana travmatik bir hadisəni xatırladan hadisələr səbəb ola bilər.
Addım 4. Özünə zərər vermək üçün daha təhlükəsiz əvəzlər təklif edin
Özünə zərər vermək çətin bir vərdiş ola bilər və necə və haradan başlayacağını bilmək çətin ola bilər. Şəxs sağalmaq istəyirsə, kəsmək əvəzinə cəhd edə biləcəyi bəzi zərərsiz hərəkətləri təklif edə bilərsiniz, məsələn, dərisinə buz küpü qoymaq, rezin bant bağlamaq və ya fiziki kəsmə yerinə qırmızı işarələr çəkmək. Bu həllər mükəmməl olmasa da, yaxşı bir addım ola bilər.
Məsələn, əgər adam biləklərinin ətrafında özünə zərər verməyə meyllidirsə, özünü incitmək istədikdə biləyinin üstünə buz küpü sürtməyi təşviq edə bilərsən
Addım 5. Onlara fərqli mübarizə mexanizmlərini öyrət
Nəhayət, özünə zərər vermək həqiqətən çətin bir problemin öhdəsindən gəlmə mexanizmidir-bəzi insanlar üçün bu, şiddətli hisslərlə mübarizə aparmaq üçün bir yoldur, digərləri isə özünü sakitləşdirmək üçün özünə zərər verməkdən istifadə edir. Bunu nəzərə alaraq, bu prosesdə onlara zərər verməyəcək duyğularını azad etməyə və yönləndirməyə kömək edə biləcək fərqli, sağlam alternativlər təklif edin.
- Kimsə həqiqətən ağrılı duyğular yaşayırsa, onu qırmızı rənglərlə çəkməyə və ya çəkməyə təşviq edin. Həm də duyğularını şeirə yönəldə bilər və ya düşüncələrini yaza və sonra kağızı cıra bilərlər.
- Bir adam sakitləşmək üçün özünə zərər verərsə, onu ev heyvanı ilə qucaqlamağa, yorğana yığmağa, rahat musiqi dinləməyə və ya isti vanna qəbul etməyə dəvət et.
- Kimsə özünü daha çox əlaqəli hiss etməyə kömək etmək üçün özünə zərər verirsə, onları sərin bir duş almağa, kəskin bir şey çeynəməyə (məsələn, acı bibər, sitrus qabığı) və ya özünə köməkçi söhbət otağına daxil olmağa təşviq et.
- Duyğularını açmaq üçün özünə zərər verərlərsə, onlara sıx bir məşq etmələrini, stress topu tutmağı, bir kağız parçalamağı və ya ətrafdakı qazan və tavaları vurmağı xatırlat.
- Burada bir çox mübarizə alternativi tapa bilərsiniz:
Metod 2 /3: Duygusal Dəstək
Addım 1. Şəxslə danışarkən şəfqətli bir münasibət saxlayın
Özünə zərər verməyin asan bir yolu yoxdur, xüsusən də bunu ilk dəfə xatırlayırsan. Tam bir ssenarini yerinə yetirməkdən narahat olmayın, adamla maraqlandığınızı və onu dəstəkləmək üçün orada olduğunuzu vurğulayın. Bu barədə danışmağın həqiqətən çətin bir şey olduğunu və sizə ehtiyac duyduqları zaman və hər yerdə dəstək verəcəyinizi qəbul edin.
- Vicdanlı, həqiqi bir yerdən gəlməyə çalışın-sevgi və qayğını dəqiq nöqtəyə çatdırmaq istəyirsiniz, ancaq mühakimə etmə. Adama onların yanında olduğunuzu bildirmək çox vacibdir.
- Dostunuz, ailə üzvünüz və ya tanışınızla danışmaq üçün özünüzə çox vaxt verin. Bu ağır bir mövzudur və dərslər arasında və ya keçən söhbət zamanı danışa biləcəyiniz bir şey deyil.
- Bir şey deyə bilərsiniz: "Hey. Qollarınızdakı bəzi kəsikləri və çürükləri çox görürdüm və sadəcə yoxlanıb yaxşı olduğunuzdan əmin olmaq istədim. Səhv bir şey varsa, bil ki, mənimlə danışa bilərsən."
- Doğru söyləməyi bilmirsənsə, eybi yoxdur! Ən başlıcası, mübarizə aparan birinə şəfqət və dəstək verdiyinizdir.
Addım 2. Şəxsin danışmaq istəməyəcəyini qəbul edin
Öz-özünə zərər vermək həqiqətən çətin bir mövzudur və əsas bir söhbətdə çox da irəliləyə bilməzsən. Günün sonunda unutmayın ki, kömək və ya dəstək istəməyə qərar vermək sizin dostunuza, qohumunuza və ya tanışınıza bağlıdır. Şəxs çox qəbul etməzsə, bunu şəxsən qəbul etməyin-özünə zərər vermək mövzusunda danışmaq çətin bir mövzudur və şəxsin öz hisslərini həll etmək üçün daha çox vaxta ehtiyacı ola bilər.
Kimsə kömək təklifinizi rədd edərsə, belə bir söz deyin: “Anlayıram və məxfiliyinizə hörmətlə yanaşıram. Ancaq bir şeyə ehtiyacınız varsa, yanınızdayam."
Addım 3. Onlara dəstək verməyə davam edin
İlk söhbətdən sonra həmin şəxslə əlaqə qurun və vəziyyətinin necə olduğunu görün. Hələ də onların yanında olduğunuzu açıqlayın və ehtiyac duyduqları yardımı həqiqətən ala bilmələri üçün bir mütəxəssislə danışmağa təşviq edin. Mənfi emosiyaların və özünə zərər vermək istəyinin nədən qaynaqlandığını anlamalarına kömək edərək onlara kömək də edə bilərsiniz.
- Məsələn, kimsə məktəbdə koridorda bir cüt görərsə, yalnızlıq hissi onları boğa və tetikleyebilir.
- Kömək təkliflərinizi rədd edən bir adam hələ də ehtiyac duymadığını ifadə etmir.
Addım 4. Şəxsi dəstəkləyici telefon xətlərinə və veb saytlara yönləndirin
Dinləyici bir qulaq təqdim etməyiniz çox xoşdur, ancaq yeganə həyat xətti olmamalısınız. Dostunuza, qohumunuza və ya tanışınıza özünə zərər verməklə mübarizə aparan insanlar üçün çoxlu mənbələrin olduğunu xatırlat. Onları faydalı ola biləcəyini düşündüyünüz bəzi telefon xətlərinə və ya söhbət otaqlarına yönəldin.
- Özünə zərər vermə ümumiyyətlə bir insanın çox duygusal ağrı hiss etdiyinin göstəricisidir, buna görə də bu problemin öhdəsindən gəlmək üçün davamlı dəstəyə ehtiyacı olacaq.
- Məsələn, onları Milli Öz Zərər Şəbəkəsi forumuna yönləndirə və ya daha çox məlumat və dəstək üçün Zərərsiz kimi bir təşkilata e -poçt göndərmələrini təşviq edə bilərsiniz.
- Birbaşa kömək üçün onlara böhranlı bir mətn xətti olan 741741 yazmasını söyləyin.
Addım 5. Bir terapevtlə danışmalarını təklif edin
Adama xatırlat ki, həmişə yanında olsan da, onlara terapevtdən alacaqları peşəkar məsləhətləri verə bilməzsən. Dostunuzu, ailə üzvünüzü və ya tanışınızı Koqnitiv Davranış Terapiyası, Problem Çözmə Terapiyası və ya Dialektik Davranış Terapiyasını sınamağa təşviq edin. Bütün bu müalicələr düşüncələrinizi və davranışlarınızı sağlam, konstruktiv bir şəkildə yaxşılaşdırmağa çalışır.
- Terapiyaya çıxışı yoxdursa, onları https://sioutreach.org kimi faydalı bir yardım saytına yönləndirin.
- Bir terapevtlə danışmaq, insana hansı hisslərin və niyə gəldiyini anlamağa kömək edə bilər. Bu, yeni, fərqli bir şəkildə irəliləmək baxımından həqiqətən də gücləndirici ola bilər.
Addım 6. İntihar hiss etdikləri təqdirdə kömək istəmələrini təşviq edin
Tanışlığınıza və ya sevdiyinizə xatırlayın ki, intihar problemi deyil və onları maraqlandıran və sevən bir çox insan var. Bunun əvəzinə qaynar xəttə zəng etmələrini təklif edin-bu nömrələr, sıx duyğuları ilə danışmağa kömək edə biləcək təcrübəli məsləhətçilər tərəfindən idarə olunur.
ABŞ-da rəsmi İntiharın qarşısının alınması Həyat xəttinə çatmaq üçün 1-800-273-8255 nömrəsinə zəng edin. İngiltərədə 116 123 nömrəsinə zəng edin
Metod 3 /3: Zərərli Dildən və Davranışdan çəkinmək
Addım 1. Özünə zərər verdiyinə görə kimisə tərifləməyin
Özünə zərər vermə ilə bağlı söhbətlər narahatdır və bir söhbəti idarə etmək həqiqətən çətin ola bilər. Dəstəkçi və şəfqətli olmaq vacibdir, amma vərdişlərini tərifləyən və ya əsaslandıran bir şey söyləməyin. Ağrılarını yüksəltmək və təşviq etmək əvəzinə onları qəbul etməyə diqqət edin.
Məsələn, "Kaş sənin qədər güclü olsaydım" kimi bir şey demə. Bunun əvəzinə deyin: “Bu anda çox ağrılar yaşayırsınız. Ehtiyacınız varsa dinləmək üçün həmişə burdayam."
Addım 2. Təhdidlərdən və ultimatumlardan çəkinin
Özünə zərər vermək, düşünmək və ya danışmaq qorxulu bir şey ola bilər-bununla yanaşı, iştirak edən şəxs üçün çox qorxunc, emosional bir təcrübədir. Məyusluq ifadə etmək və ya boş təhdidlər etmək heç nəyi dəyişməyəcək. Bunun əvəzinə, ehtimal ki, insanı daha əsəbiləşdirir və təcrid edir. Söhbətlərinizdə şəfqətli və dəstəkləyici bir münasibət saxlamaq üçün əlinizdən gələni edin.
Heç vaxt "Özünə zərər verməyi dayandırmasan, mən artıq sənin dostun olmayacağam" və ya "Diqqət üçün özünü incidirsən" kimi bir şey söyləməyin. Bunun əvəzinə belə bir söz deyin: “Mənim üçün çox şey söyləyirsən və xoşbəxt və sağlam olmanı istəyirəm. Yaxşı bir terapevt tapmağınıza kömək etməyimi istəyirsiniz?"
Addım 3. Onların “sirrini” saxlamağa söz verməyin
Özünə zərər vermək çox ciddidir-güvəni qorumaq vacib olsa da, başqasının həyatını təhlükəyə atmaq istəmirsən. Etibarlı bir yetkin və ya kömək edə biləcək bir insanla narahatlıqlarınızı bölüşməkdən çekinmeyin. İntihar etmək niyyətində olmasalar belə, qəsdən özlərinə zərər vurmaqla həyatlarına son qoya bilərlər.
- Məsələn, narahatlıqlarınızı məktəbdə bir bələdçi məsləhətçisinə və ya iş yerində İnsan Resursları nümayəndəsinə çatdıra bilərsiniz.
- Bir qardaşın və ya digər sevilən birinin özünə zərər verdiyindən şübhələnirsənsə, kömək üçün bir valideynə, qəyyuma və ya digər etibarlı qohumuna güvən.
İpuçları
- Başqa bir insan üçün yaxşı bir model olmağa diqqət yetirin. Öz duyğularınızı sağlam və məhsuldar bir şəkildə idarə etsəniz, onları da buna təşviq edə bilərsiniz.
- Öz hisslərinizin öhdəsindən gəlmək üçün sağlam yollar tapın.
